فرانچایز محصولی و تفاوت آن با فرانچایز خدماتی

فرانچایز محصولی و تفاوت آن با فرانچایز خدماتی

فرانچایز محصولی (Product Franchise) مدلی از اعطای نمایندگی است که در آن فرانچایزی صرفاً وظیفه فروش محصولات آماده برند را بر عهده دارد. بدون آن‌که فرآیند تولید، آماده‌سازی یا ارائه خدمات خاصی در محل شعبه انجام شود. این مدل اغلب در حوزه کالاهای مصرفی (مانند پوشاک، کیف و کفش، لوازم آرایشی، مواد غذایی بسته‌بندی، تجهیزات خانگی و...‌) مورد استفاده قرار می‌گیرد.

در مقابل، فرانچایز خدماتی (Service Franchise) نیازمند اجرای فرایندهای تخصصی توسط نیروهای انسانی در محل شعبه است. نمونه‌هایی مانند رستوران‌ها، کافی‌شاپ‌ها، سالن‌های زیبایی و مراکز درمانی، به تجهیزات، آموزش کارکنان و استانداردسازی عملیات نیاز دارند و هزینه‌های راه‌اندازی بالاتری دارند.

تمایز اصلی این دو مدل در این است که در فرانچایز محصولی، تنها زیرساخت فروش و انبارداری کافی‌ست و تمرکز بر توزیع کالای برند دار است. در حالی‌که فرانچایز خدماتی نیازمند ایجاد تجربه خدماتی یکسان در تمامی شعب است. در نتیجه، فرانچایز محصولی سرعت توسعه بالاتر، ریسک کمتر، و نیاز کمتر به منابع انسانی متخصص دارد.

چرا فرانچایز محصولی سریع‌ترین مدل توسعه برند در ایران است؟

فرانچایز محصولی، به‌دلیل ساختار ساده و کم‌هزینه‌ ای که دارد، یکی از سریع‌ترین مسیرها برای توسعه برند در بازار ایران به شمار می‌رود. در این مدل، نیاز به تجهیزات پیچیده، نیروهای متخصص یا فضای عملیاتی گسترده وجود ندارد. تنها با تامین کالا، چیدمان فروشگاهی و آموزش اولیه، امکان راه‌اندازی شعبه جدید فراهم است.

هزینه پایین راه‌اندازی، وابستگی اندک به منابع انسانی، و عدم نیاز به مجوزهای خاص (مثل مجوز بهداشت یا صنفی خدماتی)، فرآیند گسترش را بسیار سریع‌تر می‌کند. این موضوع برای برندهایی که به دنبال پوشش بازارهای محلی یا حضور در شهرهای کوچک هستند، یک مزیت رقابتی کلیدی به شمار می‌آید.

ویژگی‌های کلیدی فرانچایزهای کالاهای مصرفی از دیدگاه فرانچایزور

برندهایی که قصد ورود به مدل فرانچایز محصولی را دارند، پیش از اعطای نمایندگی باید چند اصل کلیدی را در ساختار خود تثبیت کنند. مهم‌ترین موضوع، داشتن زنجیره تأمین منسجم است. چرا که فروش موفق فرانچایزی کاملاً به پایداری در تامین کالا وابسته است.

در کنار آن، برند باید هویتی شفاف و قابل‌تکثیر داشته باشد. یعنی تمامی عناصر تجربه مشتری از طراحی بسته‌بندی تا نحوه چیدمان فروشگاه و شیوه ارتباط با مخاطب، باید به‌صورت استاندارد تعریف و قابل آموزش باشد. مدل اجرایی نیز باید ساده و کم‌هزینه طراحی شود تا در کمترین زمان در نقاط مختلف قابل پیاده‌سازی باشد.

از آن‌جایی‌که در این مدل، محصول آماده مصرف است و نیازی به پردازش یا عملیات خاصی در محل ندارد، باید از ابتدا تمام فرآیندهای تولید، کنترل کیفیت و بسته‌بندی در مبدا به‌درستی انجام شده باشد. همچنین ساختار برند باید به‌گونه‌ای باشد که به‌راحتی به کانال‌های فروش آنلاین و مارکت‌ پلیس‌ها متصل شود.

مزایای مدل فروش بی‌واسطه کالا برای فرانچایزی‌ها

مدل فروش بی‌واسطه کالا در فرانچایزهای محصولی به‌دلیل سادگی عملیات، هزینه پایین راه‌اندازی و نیاز محدود به نیروی انسانی، گزینه‌ای سریع و کم‌ریسک برای فرانچایزی‌هاست. در این مدل، فروش فقط روی محصول آماده انجام می‌شود و امکان گسترش هم‌زمان در فضای حضوری و آنلاین وجود دارد. در ادامه به این مزایا بیشتر پرداخته ایم.

چگونه یک برند ایرانی می‌تواند با فرانچایز محصولی جهانی شود؟

برندهای ایرانی با محصول باکیفیت، بسته‌بندی استاندارد و هویت بصری منسجم می‌توانند از مدل فرانچایز محصولی برای ورود به بازارهای جهانی استفاده کنند. این مسیر نیازمند استانداردسازی فرآیندها، تدوین مستندات فرانچایز (مانند FDD و راهنمای عملیاتی)، ثبت برند در بازار هدف و انتخاب شریک تجاری مناسب در کشورهای همسایه یا بازارهای مهاجرپذیر است.

هزینه پایین راه‌اندازی، عدم نیاز به زیرساخت پیچیده و امکان فروش ترکیبی حضوری و آنلاین، این مدل را به گزینه‌ای عملی برای صادرات برند تبدیل کرده است. برندهایی مانند مای، چرم مشهد یا رزیتا اگر ساختار خود را حرفه‌ای کنند، پتانسیل توسعه بین‌المللی با فرانچایز محصولی را دارند.

اتصال فرانچایزهای محصولی به مارکت‌پلیس‌ها و فروش آنلاین

فرانچایزهای محصولی به‌دلیل ماهیت کالا محور خود، به‌راحتی قابلیت ورود به فضای فروش آنلاین و پلتفرم‌هایی مانند مارکت‌پلیس‌ها را دارند. برخلاف مدل‌های خدماتی یا غذایی که وابسته به حضور فیزیکی و تجربه حضوری مشتری هستند، در این مدل، محصول نهایی بدون نیاز به تغییر می‌تواند در بستر دیجیتال هم عرضه شود.

این مزیت باعث می‌شود فرانچایزی‌ها محدود به فروشگاه فیزیکی نباشند و بتوانند از ظرفیت پلتفرم‌هایی مانند دیجی‌کالا، باسلام، ترب یا حتی فروشگاه‌های اختصاصی برند برای افزایش فروش استفاده کنند. همچنین مدیریت متمرکز قیمت‌گذاری، موجودی و تبلیغات دیجیتال از سوی فرانچایزور، باعث حفظ انسجام برند در تمامی کانال‌ها می‌شود.

معرفی برندهای جهانی موفق در فرانچایز فروش کالا

فرانچایز فروش کالا، یکی از پررشدترین مدل‌های توسعه برند در سطح جهان است و برندهای مطرح زیادی در این حوزه موفقیت چشمگیری کسب کرده‌اند. از جمله این برندها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد.

•  The Body Shop اشاره کرد که با تمرکز بر محصولات آرایشی و بهداشتی طبیعی، بیش از ۳۰۰۰ شعبه در ۶۵ کشور جهان دارد و ترکیب فروش حضوری و آنلاین را به‌خوبی مدیریت می‌کند.
• برند چینی Miniso نمونه‌ای بارز از توسعه انفجاری در حوزه کالاهای سبک زندگی است که با بیش از ۵۵۰۰ شعبه در نزدیک به ۹۵ کشور، توانسته سهم بزرگی از بازارهای خرد را به دست آورد.
• Häagen-Dazs، برند آمریکایی معروف بستنی و دسرهای بسته‌بندی، با نزدیک به ۹۰۰ شعبه در ۵۰ کشور، نمونه موفق دیگری است که تنها با فروش محصول آماده و بدون نیاز به فرآیند پیچیده تولید در محل، توانسته توسعه جهانی چشمگیری داشته باشد.
• برند دانمارکی Pandora که در حوزه جواهرات و اکسسوری فعالیت دارد، با بیش از ۷۰۰۰ نقطه فروش در جهان و درآمد سالانه چند میلیارد دلاری، قدرت ترکیب خرده‌فروشی حضوری و فروش دیجیتال را به نمایش گذاشته است.

موفقیت این برندها نشان می‌دهد مدل فرانچایز فروش کالا می‌تواند با کمترین پیچیدگی عملیاتی، راهی مطمئن برای رشد سریع و ورود به بازارهای بین‌المللی باشد.

برندهای ایرانی مستعد فرانچایز محصولی

برندهای ایرانی متعددی در حوزه کالاهای مصرفی پتانسیل بالایی برای توسعه مدل فرانچایز محصولی دارند. این برندها با داشتن محصولات با کیفیت و شناخته شده در بازار داخل، اگر ساختار فرانچایز حرفه‌ای و استانداردهای لازم را پیاده کنند، می‌توانند به سرعت در بازارهای داخلی و حتی کشورهای همسایه توسعه یابند. در ادامه به معرفی این برندها خواهیم پرداخت.

• نوین‌چرم
• مارال‌چرم
• چرم مشهد
• اسنوا
• هافنیش
• رزیتا
• زرسام (تابلو و اکسسوری طلا)
• گالری پرسته
• موتوسل
• کاسترول ایران
• مای
• سینره
• شون

در ادامه بخوانید: اعطای نمایندگی اعطای فرانچایز فروشگاه های سراسری لوازم و محصولات ساختمانی