لطفاً صبر کنید...
اگر بخواهیم سیر تحوالت جهانی در صنعت فرانچایز را چه در کشورهایی که قبلا وارد حوزه این صنعت شدهاند و چه سایر کشورها مورد بررسی اجمالی قرار دهیم، خواهیم دید که سه بُعد مشخص در این زمینه وجود دارد.
توسعه صنعت فرانچایز مستلزم رشد و تعالی بخشهای مختلف آن است. چنانکه ایجاد انجمنها و نهادهای صنفی، توسعه فعالیت تامینکنندگان تخصصی، شکلگیری و تقویت نهادهای تامین مالی، ایجاد بروکرها و توسعه قوانین برای نظاممند کردن صنعت فرانچایز، نقش به سزایی در جهش این صنعت ایفا کرده است. همه این موارد، مصادیق بارزی از تحوالت و تغییراتی است که در حوزه صنعت فرانچایز رخ داده است. روند این تحوالت نشان میدهد که این صنعت آنقدر رشــد و نمو یافته که حال برای جلوگیری از فساد و اتلاف منابع، ضرورت دارد، قوانین و مقررات مشخص و ثابتی برای آن وضع شود. نکته دیگری که در زمینه توسعه ارکان صنعت فرانچایز به عنوان اولین بُعد این صنعت لازم است اشاره کنم این است که در زمانی که عدم برخورداری از یک ساختار نظام یافته و مقررات مشخص و روشن، منجر به بروز ناهنجاریها و هرج و مرج در حیطه آن شده بود، ضرورت وضع قوانین اصولی و ثابت و موثر برای رشد و توسعه آن مشخص شد. چنانکه قوانین مربوط به این صنعت در آمریکا و در دهه هــای 1980 و 1990 میلادی ابتدا با جامعیت کمتر و آرام آرام با جامعیت بیشتر و کاملتری شکل گرفت.
در بخشهایی از آمریکا این توسعه جغرافیایی آغاز و پایداری قابل توجهی در توسعه کسب و کارهای حوزه صنعت فرانچایز ایجاد شد. بعد از آن، از اوایل دهه 90 میلادی ناگهان کشورهای بیشتری قدم در مسیر ایجاد و توسعه صنعت فرانچایز گذاشتند و کسب وکارهای بیشــتری را در دستههای مختلف شغلی ایجاد کردند. پس از وقوع ایــن رخدادها، طبیعی بود که پس از این توسعه جغرافیایی، مدلهای تجربه شده در کشورهای اروپایی که با این صنعت آشــناتر بودند، دوباره نسبت به ایجاد انجمنها و نهادهای صنفی، نهادهای مالی، بروکرها، ارائه آموزشهای تخصصی اقدام و در نهایت با تاسی از آن کشورها، نسبت به وضع قوانین و مقررات جدید برنامهریزی کردند. بنابراین توسعه جغرافیایی را میتوان دومین بُعد در ایجاد تحوالت اساسی در صنعت فرانچایز دنیا دانست.
که البته منجر به بروز رشد و جهش قابل توجهی در این صنعت نیز شد، ورود فناوری به صنعت فرانچایز بود. این فناوریها در اوایل قرن بیست و یکم، با ایجاد سیستمهای کامپیوتری، جمعآوری دیتا و ایجــاد بســترهای اطلاعاتی جدید و بانکهای اطلاعاتی مانند CRM آغاز و با توسعه روزافزون، دادههای بیشتری را در صنعت فرانچایز بنیان نهاد تا ضامن رشد و جهش قابل توجه این صنعت شود. با رصد دقیق و مستمر این حوزه میتوان دریافت، پیش از ورود فناوری به حوزه فرانچایز، انسان نقش اصلی و مهمی در فرآیندهای لجســتیکی آن ایفا میکرد و انجام اموری از جمله مدیریــت، انبارداری، اداره فضای کســب و کار، کنترل بازدهی منابع انسانی و سایر ابعاد مرتبط برعهده مدیران و منابع انسانی قرار داشت. اما با ورود فناوری، همه این موارد از فرآیندهای ســلیقهای که با مدیریت انسان بر فرآیندها حادث میشد به ســمت توسعه سیستمی کســب وکارها حرکت کرد. ثمره چنین تغییر و تحولی را میتوان کاهش اشــتباهات، یکسانسازی مدلهای صنعت فرانچایز، یکپارچگی گسترده و توسعه مبتنی بر دیتا دانست. مجموعه این موارد نشان میدهدکه پایداری بسیار بیشتری در فرانچایزهای جهانی برقرار شده است. به طور مثال، در دوران شیوع ویروس کرونا که بسیاری از کسب و کارها، مشاغل و صنایع کوچک و بزرگ در سراسر جهان با مشکالت و معضالت بسیار زیادی روبه رو شدند و به ورطه زیاندهی نزدیک میشدند، کسب وکارها و برندهای مبتنی بر مدل فرانچایز با استفاده از این فناوریها توانستند نه تنها پایدار بمانند، بلکه با رشد و جهش قابل توجهی روبه رو شوند. در واقع این کســب وکارها و برندها با شناسایی نقاط مغفول، موفق شدند تا در توسعه کمی شعب و اداره کسب وکارها گام برداشته و با ایجاد داشبوردهای مدیریتی به روز و در لحظه، نقاط ضعف و قوت خود را شناســایی و مسیری استراتژیک برای خود انتخاب کنند.
بر اساس آنچه ذکر شد و بر مبنای ســه بُعد کلی که در صنعت فرانچایز وجود دارد، لازم است به این نکته اشاره کنم که ما در روند بررسی صنعت فرانچایز با یک نمودار سه بعدی مواجهیم که سه مولفه مهم توسعه ارکان صنعت فرانچایز، توسعه جغرافیایی و ورود فناوری به آن را مورد تاکید قرار میدهد و بر اساس این سه مولفه، رشدی پایدار و قابل توجهی را طی کرده اســت. در پایان باید تاکید کرد، هر کدام از این مراحل سهگانه، تحوالت مهمی را با خود در توسعه کلی صنعت فرانچایز به همراه داشته و به عنوان راهحلی پایدار برای اقتصادهای قوی و جهانی در نظر گرفته شده است. چنانکه امروزه کشورها به طور ویژه در محاسبه GDP خود این موضوع را در نظر میگیرند. این کشــورها در صددند تا پایداری کسب وکارها و برندهایشان همیشگی و ثابت باشــد. هرچند که در این بین، از تاثیر تحوالت جهانی در افزایش GDP کشــورها نباید غافل ماند.
چنانکه امروز در کشور ما نیز این امکان وجود دارد تا با بهرهگیری اصولی از قواعد صنعت. فرانچایز و تجربههای جهانی و آنچه اقتصاد ما ظرفیت قابل توجهی در آن دارد، نسبت به توسعه صنعت فرانچایز اقدام کنیم.